Asbest is een mineraal opgebouwd uit zeer fijne vezels. Asbest is een delfstof: het wordt ook nu nog uit rots gewonnen in asbestmijnen in onder meer zuidelijk Afrika, Brazilië en China. In België komt het van nature niet voor.
Omwille van zijn goede eigenschappen (sterk, slijtvast, isolerend, brandwerend en goedkoop) werd asbest in het verleden als een wondermiddel gezien. Ondertussen is gebleken dat er ernstige gezondheidsrisico’s aan verbonden zijn. Sinds eind 2001 is het verboden om asbest te gebruiken en asbesthoudend materiaal te verhandelen in België.
Gevolgen voor de gezondheid
Asbestvezels zijn vooral gevaarlijk als je ze inademt. Volgens de heersende inzichten en het advies van de WHO zijn er geen sluitende bewijzen dat inslikken van asbestvezels schadelijk is. Huidcontact leidt niet tot kanker.
De kans dat je na een éénmalige blootstelling ziek wordt, is heel klein. De kans om kanker te krijgen door asbest hangt af van de hoeveelheid vezels die iemand inademt tijdens zijn leven. Vooral wie herhaaldelijk in contact komt met hoge concentraties asbestvezels kan een asbestziekte krijgen. In combinatie met roken lopende de risico’s door het inademen van asbest sterk op. Genetische gevoeligheid speelt ook een rol en verschilt van mens tot mens.
De eerste symptomen van een asbestziekte treden meestal pas op zo’n dertig à veertig jaar na de blootstelling aan asbest. Je ervaart dus geen ziekteverschijnselen in de eerste jaren nadat je asbestvezels hebt ingeademd.
Asbest in huis
Asbest kent bijzonder veel toepassingen en komt voor in woningen, gebouwen, installaties en zelfs voertuigen. Het is dan ook niet ondenkbaar dat je het vroeg of laat ook tegenkomt bij jou thuis. We onderscheiden vast en los asbest. Een paar van de bekendste voorbeelden van vast asbest zijn asbestcement materialen zoals golfplaten, leien, bloembakken, buizen, afvoergoten, onderdakplaten en muurkappen. Op zich geen reden tot paniek, gebonden asbest in goede staat vormt geen gezondheidsrisico. Wanneer het asbest echter in slechte staat is of ingesloten zit en bij renovatiewerken bloot komt te liggen, dient hij te worden verwijderd. Bewerkingen met een hogedrukreiniger, staalborstel, slijpschijf, schuurpapier, zaag of boor zijn wettelijk verboden, omdat de asbestvezels dan loskomen.
Ongebonden asbest is asbest met weinig of een zwak bindmiddel zoals gips. Bekend voorbeeld hiervan is plaasterisolatie rond leidingen van de centrale verwarming of de afdichtingskoord van kachels en ketels. Dit wordt best altijd verwijderd. Wanneer asbest in ongebonden toestand verwijderd moet worden, kan de opdrachtgever enkel een beroep doen op erkende asbestverwijderaars.
Asbest verwijderen
Afhankelijk van de toepassing, de staat en de plaats waar het asbest zich bevindt mag je asbest al dan niet zelf verwijderen. Voor grotere klussen kan je best een beroep doen op een erkende firma. Voor de gegevens van erkende laboratoria en erkende asbestverwijderaars, kan je terecht bij de Federale Overheidsdienst voor Werkgelegenheid.
Alle informatie over asbest, wat kan en mag vind je terug op https://www.ovam.be/omgaan-met-asbest.
Als je de klus zelf wil opknappen, dienen een aantal maatregelen genomen te worden om vezelverspreiding tegen te gaan en blootstelling te voorkomen.
In het kader van een asbestveilig Vlaanderen bouwt intercommunale Verko een asbestloket uit. De hoeveelheid gebonden asbesthoudende materialen die je gratis mag aanvoeren is opgetrokken. Persoonlijke beschermingssets en platenzakken zijn te koop op het recyclagepark en er is de mogelijkheid om asbest thuis te laten ophalen. Meer info of allerhande maatregelen om asbest veilig te verwijderen kan je nalezen op de website van de intercommunale Verko.